10.12.2024 / 15:08 BiH - Prenosimo

Newsweek: Putin podstiče sukobe u Srbiji, Bosni...

Newsweek: Putin podstiče sukobe u Srbiji, Bosni...
Foto: Arhiva
Vojni analitičari analizirali su za Newsweek kako bi Treći svjetski rat mogao da počne, identifikujući ključne igrače i faktore koje treba posmatrati dok svijet ulazi u sve neizvjesniji period.

Penzionisani kontraadmiral Mark Montgomeri slaže se da bi Rusija mogla biti najvjerovatniji okidač za širi sukob. On ističe da Moskva već ima uticaja u manjim sukobima, poput onih u Gruziji i Srbiji.

"Putin podstiće sukobe u Srbiji, Bosni i Republici Srpskoj"

„Putin snažno podgrijava tenzije u Srbiji, Bosni i Republici Srpskoj, gurajući ih ka mogućem sukobu“, rekao je Montgomeri. On je dodao da je Rusija pojačala pritisak na Gruziju, primoravajući njenu vladajuću stranku da se dalje udaljava od Evropske unije. Kao rezultat toga, Gruzija je nedavno objavila da će odložiti proces približavanja EU za naredne četiri godine.

„Ako Putin pogrešno procijeni situaciju ili ako drugi pretjerano reaguju na njegove poteze, stvari bi brzo mogle da izmaknu kontroli. To je trenutno najveći rizik“, upozorio je on. Naveo je Iran kao drugo najvjerovatnije mjesto za podsticanje velikog sukoba.

Ono oko čega se svi analitičari slažu je da će svaki sukob vjerovatno uključivati saradnju sila Osovine koju čine Rusija, Kina, Sjeverna Koreja i Iran.

Evropske zemlje su već tiho počele da postavljaju temelje za mogući sukob sa Rusijom, dok NATO razmatra nekoliko scenarija, na primjer, otvoreni oružani sukob i suptilniji, ali vjerovatniji oblik sukoba koji uključuje dobro poznate metode destabilizacije unutar alijanse.

„Rusija se sprema za rat sa Zapadom“, rekao je krajem novembra Bruno Kal, šef njemačke obavještajne službe.

Međutim, Rusija nije jedini potencijalni uzrok globalnog sukoba. Penzionisani kontraadmiral Mark Montgomeri i bivši vršilac dužnosti podsekretara odbrane za politiku Džejms Anderson vjeruju da bi svaki veliki rat skoro sigurno bio rezultat tenzija između pet ključnih aktera. To su Rusija, Kina, Sjeverna Koreja, Iran i SAD.

Anderson: Izrael nije toliko nepromišljen da izazove širi regionalni sukob Kako će se situacija razvijati zavisi od niza faktora, kao što su lokacija i uzrok sukoba i reakcije svih aktera i saveznika. Svaki veći sukob mogao bi da bude izazvan regionalnim tenzijama oko niza osjetljivih pitanja, među kojima analitičari najviše brinu da bi Kina mogla da izvrši invaziju na Tajvan, da bi Rusija mogla da proširi svoje ambicije van Ukrajine, ili da bi Sjeverna Koreja ili Iran mogli da započnu sukob sa regionalnim rivalima.

Anderson je ukazao na Baltik ili Poljsku kao potencijalne žarišne tačke koje bi Rusija mogla iskoristiti za sukob sa NATO-om, što bi zapravo proširilo sukob u Ukrajini u pravi globalni rat.

Što se tiče Bliskog istoka, koji je u previranju posljednjih mjeseci, Anderson je izrazio sumnju da bi izraelske akcije mogle da izazovu širi regionalni sukob.

„Mislim da Izrael ne bi bio toliko nepromišljen. Oni su apsolutno opravdani u odgovoru na iranske raketne napade, ali, osim toga, ne vidim mnogo rizika u ovom slučaju“, rekao je on.

„Takođe vjerujem da su lideri u Tajpeju dovoljno promišljeni da ne urade nešto poput iznenadnog proglašenja nezavisnosti, što bi bila crvena linija za Kinu“, dodao je on.

„Ukrajina se ne bori protiv jedne zemlje, već protiv četiri“

Kina, Sjeverna Koreja i Iran već podržavaju Rusiju tokom njene invazije na Ukrajinu. Sjeverna Koreja je poslala vojnike na ratište i snabdijeva Moskvu municijom, dok Iran obezbjeđuje Rusiji dronove. S druge strane, Kina kupuje rusku energiju kako bi spriječila kolaps ruske ekonomije pod pritiskom zapadnih sankcija.

Rusiju i Kinu dalje povezuje članstvo u dvije trgovinske grupe, ekonomskom bloku BRIKS-a i Šangajskoj organizaciji za saradnju, koja je pojačala njihove ekonomske veze.

„Ukrajina se ne bori sa jednom zemljom, već sa četiri. Svake noći se bore protiv iranskih dronova, sjevernokorejske artiljerije, a sada su tu i sjevernokorejski vojnici, što je veliki problem“, rekao je Montgomeri.

On je dodao da Iran i Sjeverna Koreja takođe šalju Rusiji balističke rakete ili dijelove za njih, dok Kina u potpunosti podržava rusku ekonomiju, dozvoljavajući joj da nastavi da vadi prirodne resurse poput nafte i gasa i da troši 40 odsto nacionalnog budžeta na ministarstvo odbrane.

„Turska ne bi zauzela stranu“

Veće evropske zemlje kao što su Njemačka, Francuska, UK, Italija, Poljska i baltičke države bile bi najviše uključene u globalni sukob, u zavisnosti od lokacije. Japan i Australija bi vjerovatno podržali SAD u slučaju kineske invazije na Tajvan, dok bi zemlje poput Indonezije, Malezije i Filipina mogle biti privučene zbog geografske blizine, kažu analitičari.

Prema analitičarima, Indija i Turska ne bi u većoj mjeri učestvovale u sukobu. Turska bi mogla djelovati kao destabilizirajući faktor bez jasne podrške bilo kojoj strani.

Oni takođe vjeruju da bi obavezna vojna obaveza u SAD bila uvedena samo u slučaju dužeg sukoba koji traje nekoliko godina. Sigurnija područja u takvom sukobu bila bi ruralna područja udaljena od vojnih objekata i strateški važnih gradova. Stručnjaci ističu ključnu ulogu NATO-a i Kvadrilateralnog bezbjednosnog dijaloga (Kuad), koji uključuje Australiju, Indiju, Japan i SAD, u slučaju globalnog sukoba.

Montgomeri: SAD ne bi prve napale nuklearnim oružjem

Japan bi gotovo sigurno učestvovao u globalnom sukobu zbog prisustva brojnih američkih baza, dok je Australija već ukazala podršku SAD u slučaju kineske invazije na Tajvan. Zemlje poput Indonezije i Malezije mogle bi da se uključe zbog svoje geografske blizine, a Filipini bi mogli da igraju ulogu ako Kina napadne američkog saveznika, kažu analitičari.

Japan bi mogao biti uvučen u sukob sa Sjevernom Korejom oko američkih vojnih baza na svojoj teritoriji, s obzirom da SAD imaju 28.000 vojnika stacioniranih na Korejskom poluostrvu.

Montgomeri je dodao da bi svaka potencijalna upotreba američkog nuklearnog oružja vjerovatno bila „odgovor“ a ne prvi udar. „Jednostavno ne mislim da bismo bili prvi... Onda se postavlja pitanje, kada bi Kina ili Rusija ponovo upotrebile nuklearno oružje? Vladimir Putin je pokazao najveći apetit za rizik od svih pomenutih lidera“, rekao je Montgomeri.

Analitičari se takođe slažu da bi vrijeme oporavka od bilo kakvog sukoba u potpunosti zavisilo od obima upotrebe nuklearnog oružja. Masovna upotreba bi zahtijevala dugo vrijeme oporavka, dok bi ograničena upotreba, kao što je taktičko nuklearno oružje, zahtijevala samo ograničeno vrijeme.

(Vijesti.ba)

Izdvajamo