Pad berlinskog zida 35 godina kasnije: Slavlje slobode u sjeni političkih previranja

Kancelar Olaf Scholz, čija se koalicija dramatično raspala ove sedmice, rekao je da liberalni ideali iz 1989. “nisu nešto što se može uzeti zdravo za gotovo”.

“Naša historija i svijet oko nas to pokazuju”, dodao je Scholz, čiji se trostranački vladajući savez raspao na dan kada je Donald Trump ponovno izabran za predsjednika, što je dovelo do političkih previranja i prisiljava Njemačku na nove izbore.

Dan 9. novembar 1989. slavi se kao dan kada je diktatura Istočne Njemačke otvorila granice prema Zapadu nakon mjeseci mirnih masovnih protesta, utirući put ponovnom ujedinjenju Njemačke i kolapsu sovjetskog komunizma.

Sedamdesetpetogodišnja Jutta Krueger sjeća se tih važnih događaja i komentirala je političku krizu koja je nastupila uoči godišnjice: “Šteta da se to ovako poklapa.”

“No, ipak bismo trebali stvarno slaviti pad zida”, rekla je, pozdravljajući to kao trenutak kada su istočni Nijemci mogli putovati i “sloboda je stigla u cijelu Njemačku”.

Predsjednik Frank-Walter Steinmeier otvorit će događaj na Memorijalu Berlinskog zida, odajući počast za najmanje 140 ljudi ubijenih u pokušaju bijega iz Njemačke Demokratske Republike (DDR) koju je podržavala Moskva tokom Hladnog rata.

U večernjim satima će se na Brandenburškim vratima, na stazi nekadašnje betonske barijere koja je od 1961. presijecala grad na dva dijela, održati “zabava slobode” s muzičkim i svjetlosnim programom.

U nedjelju će ruski punk bend Pussy Riot nastupiti ispred bivšeg sjedišta nekadašnje tajne policije Istočne Njemačke Stasi.

Prodemokratski aktivisti iz cijelog svijeta pozvani su na komemoraciju, među njima bjeloruska opoziciona čelnica Svetlana Cihanovskaja i iranska disidentica Masih Alinejad.

Govori, nastupi i velika umjetnička izložba na otvorenom obilježit će događaj koji je ministrica kulture Claudia Roth nazvala “jednim od najradosnijih trenutaka u svjetskoj historiji”.

Replike plakata s protesta 1989. bit će izložene duž četiri kilometra trase Berlinskog zida, pokraj historijske zgrade Reichstaga i čuvene kontrolne tačke Charlie.

Većina istočnih Nijemaca zahvalna je što je režim DDR-a okončan, ali mnogi imaju nesretna sjećanja na aroganciju zapadnih Nijemaca i nezadovoljni su zbog razlika u prihodima i penzijama.

Ti se osjećaji navode kao objašnjenje za snažnu podršku krajnje desnoj Alternativi za Njemačku (AfD) u istočnoj Njemačkoj, kao i antikapitalističkom BSW-u koji je prijateljski naklonjen Rusiji.

Veliki uspjesi na istoku za obje stranke na tri državna izbora u septembru istakli su trajne političke podjele između istočne i zapadne Njemačke tokom tri decenije od ponovnog ujedinjenja.

Dok problematična vlada predvođena Scholzovim socijaldemokratima i opozicionim CDU-om snažno podržava uzvraćanje Ukrajine Rusiji, AfD i BSW tome se protive.

AfD, koji se buni protiv imigracije, osramotio se ove sedmice kada je nekoliko njegovih članova uhapšeno pod sumnjom da su članovi rasističke paravojne grupe koja je izvodila urbane ratne vježbe.

Uoči godišnjice pada Berlinskog zida, glasnogovornica vlade Christiane Hoffmann podsjetila je da će se za vikend obilježiti još jedno, daleko mračnije poglavlje njemačke historije.

Tokom Kristalne noći od 9. do 10. novembra 1938. godine, najmanje 90 Jevreja je ubijeno, bezbrojna imovina uništena i 1.400 sinagoga zapaljeno u Njemačkoj i Austriji.

Hoffmann je rekla da je “vrlo važno da se naše društvo sjeća žrtava [...] i da iz tih događaja izvuče ispravne pouke”.

(Vijesti.ba/HINA)