17.05.2023 / 06:56 BiH - Prije 31 godinu

Dan kada je 'gorila historija': Vojska RS zapalila Orijentalni institut

Dan kada je 'gorila historija': Vojska RS zapalila Orijentalni institut
Foto: Vijesti.ba

 17. maja 1992. godine granatiranjem navođenim projektilma sa položaja tkz. VRS i JNA zapaljen je Orijentalni institut u Sarajevu.

Uništena su djela od neprocjenjivog značenja, rukopisi iz 11-og stoljeća koji su sačuvani tokom brojnih ratova i elementarnih nepogoda. Od prijeratnih 5.263 kodeksa preostala su samo 52, među kojima su neki djelimično nagoreni.

Kako navodi Lejla Gazić u svom naučnom radu 'Stradanje Orijentalnog instituta u agresiji na Bosnu i Hercegovinu od 1992. do 1995'. "Rukopisna zbirka sa 5263 kodeksa manuskripata na arapskom, turskom i perzijskom jeziku bila je po svom bogatstvu, odmah iza Gazi Husrev-begove biblioteke, jedna od najbogatijih rukopisnih zbirki na Balkanu. U njenom fondu bile su zastupljene sve naučne i teološke discipline: od rukopisa Kur’ana, nauke o Kur’anu i hadisa, preko teoloških rasprava, prava i obredoslovlja, te molitvi – dova, zatim djela iz sufizma i islamske filozofije, enciklopedija, svih područja prirodno-matematičkih nauka, zatim okultizma, pa historije, geografije, politike, do prijepisa gramatičkih i leksikografskih djela za potrebe školovanja učenika nižih i viših škola.

S druge strane, tu su bila čuvana djela iz oblasti lijepe književnosti, od divana perzijskih klasika, osmanskih pjesnika i nekoliko domaćih pjesnika do pojedinačnih pjesama ili samo stihova, proznih djela, poslovica i drugog književnog sadržaja, te rukopisa iz područja epistolografije i, na kraju, medžmua kao zbornika raznovrsnog sadržaja."

Orijentalni institut u Sarajevu je javna naučnoistraživačka ustanova osnovana 1950. godine Uredbom Vlade Narodne Republike Bosne i Hercegovine, kao dio Univerziteta u Sarajevu.

Sa zadatkom da prikuplja, obrađuje i publikuje rukopisnu i arhivsku građu na arapskom, turskom i perzijskom jeziku, proučava ove jezike i njihove književnosti s posebnim osvrtom na stvaralaštvo na ovim jezicima, te proučava historiju, kulturnu historiju i orijentalnu umjetnost u Bosni za vrijeme osmanske uprave, radi na usavršavanju naučnog i stručnog kadra u oblasti orijentalistike, sarađuje sa srodnim institucijama u zemlji i inostranstvu i objavljuje rezultate svog naučnoistraživačkog rada putem svojih publikacija.

Ovaj datum će ostati upisan u historiju Bosne i Hercegovine, kao dan kada nam je otrgnut dio našeg pisanog nasljeđa i identiteta. Proruačunatim strateškim ciljem da narod koji ne poznaje svoju prošlost, ne može živjeti sadašnjost, niti sanjati budućnost.

 

(Vijesti.ba)

Izdvajamo